طبیعت گزیده

در استخر عباس آباد بهشهر، دنبال چه باید بود؟ دریاچه ای در میانه جنگل و بر بالای کوه؛ با عمارتی در میان آب و باغی در کنار. چرا در میان جنگل درخت ها را بریده اند تا باغ بسازند! و این برکه، در آن ارتفاع بر بالای دره ای عمیق و مشرف به خزر برای چیست؟ امروز در باغ عباس آباد، درختان جنگلی روئیده و جز ته رنگی از محوطه سازی باغ و آب نماهای آن اثر دیگری از باغ نیست. در کناره دریاچه، دو برج آجری، که تأسیسات فشارشکن برای انتقال آب به آب نماها بوده اند، باقی است. بر بالای چشمه عمارت، که به جزیره می ماند، گیاهان هرز روئیده است. مهمترین جاذبه مدیری تشده برای مردمی که برای گردش به کناره دریاچه می آیند، تخت، منقل و قایق هایی است که آب بازی و تفرج طبیعت را اصل شناخته است و به تاریخی که بر این مجموعه گذشته توجهی ندارد. چرا باید در میان جنگل باغ ساخت؟ این بنا در میان آب چه می کند؟ چرا در اینجا سد ساخت هاند؟ تلاش سازندگان برای انتقال پرهزینه آب از بالادست به این نقطه برای چه بوده است؟ باغ دوم که در طرف دیگر دریاچه است چیست؟ این سؤالات در برنامه گردشگری مجموعه تاریخی عباس آباد جایی ندارد. حکایت منظر عباس آباد، ستایش طبیعت گزیده است. برخلاف طبیعت گرایی شرق دور، که طبیعت و هرچه در آن است به همان صورت تقدیس میشود، طبیعت گرایی ایرانیان به منظر گزیده تعلق خاطر دارد. عناصر گزیده از طبیعت، آب و گیاهان خاص، جوهر منظر را می سازند. معنای فضا، قدسیت و زیبایی آن با حضور این عناصر به دست می آید. از این روست که در میان جنگل، ساخت یک باغ توجیه میشود. آب، شرط زیبایی فضاست که با دشواری به اینجا آورده می شود. سد از موقعیت طبیعی زمین نتیجه می شود و چشم هعمارت با پلی برای دسترسی به آن، حضور در میانۀ فضای قدسی است و رو به منظر هم جنس خود دارد؛ رابطه این دو از طریق ارتباط بصری به دست می آید. کانسپت معماری منظر مجموعه عباس آباد این چنین شکل گرفته است. عبا سآباد بهشهر یک منظر است. یک زندگی است که بقایای آن برجاست. میان جسم و جان این زندگی پیوندی برقرار بوده که از آن یک حقیقت، یک ماهیت و یک منظر میساخته است. امروزه جان آن به دست فراموشی سپرده شده، اما از جسم آن آثاری باقی است که اگر به طور صحیح قرائت شود، جان آن قابل بازیافت است. یک هدف مهم گردشگری، درک تجربه های پیشینیان و فهم سرنوشت آنان است. برای این منظور برنامه ریزان و مدیران باید شناخت صحیحی از موضوع داشته باشند تا بتوانند عناصر معنادهنده به مکان را بازیابی و به گردشگران معرفی کنند. این خواسته زمانی محقق می شود که بدانیم هر «کلی » که روزگاری زندگی ویژه خود را داشته، یادگار انسانهایی است که در تعامل با محیط و تاریخ پدید آمده است. این یادگار، منظر خوانده میشود و عبرت از تاریخ و طبیعت میسر نم یشود، مگر آنکه آنها را منظر بشناسیم و درصدد خوانش آن برآییم. گردشگری امروز برای ارتقای کیفیت محتاج چنین رویکردی است. تصویر گسترده استخر عبا سآباد با چشمه عمارت و قایقها، انتخاب هوشمند «نورا وحیدیان » است از منظری که علیرغم حکایت های بسیار، ناخوانده مانده و مردمان به هدایت مدیران، بی خبر از گوهری که در برابرشان است، سرگرم پدالوهای رنگین شده اند. سر‌دبیر